Palenie papierosów a antykoncepcja – jaką formę antykoncepcji powinni wybierać palacze?

Możemy długo wymieniać wszystkie konsekwencje palenia papierosów. Głównym z nich jest po prostu szkodliwy wpływ na zdrowie.

Palenie doprowadza m.in. do uszkodzenia tętnic szyjnych. Co ważne, najnowsze badania wykazują, że uszkodzenia tętnic, wywołane paleniem, są dużo większe u kobiet, niż u mężczyzn. Wiąże się to z grubością błony tętnic szyjnych. Papierosy mają także bezpośredni wpływ na wygląd – skóra jest szara, zmarszczki pogłębione, a kondycja włosów i paznokci słaba.

Od 30 lat nie spada liczba palących kobiet – w przypadku palących mężczyzn tendencja jest spadkowa. W konsekwencji – rośnie liczba zachorowań wśród kobiet na choroby odtytoniowe.

Istnieje udowodniony związek przyczynowo-skutkowy palenia tytoniu z zachorowalnością na nowotwory płuc, przełyku, jamy ustnej czy trzustki. Ponadto palenie powoduje schorzenia, bądź zaostrzenia schorzeń układu oddechowego, np. astmę, chorobę oskrzeli czy zapalenie płuc. Dodatkowo palenie papierosów może powodować choroby układu krążenia, tj. udar mózgu, chorobę wieńcową czy nawet zawał serca.I to właśnie kwestie związane z chorobami układu krążenia powinny być przede wszystkim brane pod uwagę przy wyborze bezpiecznej metody antykoncepcji dla palących.

Warto również wspomnieć o tym, że palenie papierosów może spowodować przyspieszenie menopauzy nawet o 2 lata. Negatywny wpływ dymu papierosowego odbija się także na libido kobiet oraz wpływa na obniżenie płodności.

U kobiet palących mogą ponadto występować problemy z krzepnięciem krwi. Warto mieć to na uwadze wybierając bezpieczną antykoncepcję.

Musimy zaznaczyć bardzo ważną rzecz – palenie papierosów obniża co prawda libido oraz zaburza płodność, ale kobiety palące wyroby tytoniowe nadal czynnie i chętnie uprawiają seks, i mogą zajść w ciążę tak samo jak te, które nie stosują tego rodzaju używek. Dlatego też każda kobieta, która chce świadomie zadbać o planowanie rodziny, musi wybrać odpowiednią dla siebie antykoncepcję.

Na rynku mamy do wyboru kilka metod zapobiegania ciąży.

• Prezerwatywy – są łatwo dostępne i dodatkowo chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Nie zapewniają jednak 100% skuteczności oraz nie mogą być używane przez wszystkich (zdarzają się uczulenia na lateks). Niektórzy skarżą się na spadek odczuwanej przyjemności w trakcie seksu oraz trudności w ich założeniu.

Prezerwatywy często są używane jako dodatkowe zabezpieczenie (np. przy równoległym braniu tabletek antykoncepcyjnych lub plastrów).

• Wkładka domaciczna – polecana jest dla kobiet, które już rodziły lub nie planują kolejnego potomstwa w najbliższej przyszłości. Przeznaczona jest dla kobiet, u których nie stwierdzono żadnych problemów z narządami rodnymi. Wkładkę umieszcza się w macicy, dlatego wymagana jest wizyta u ginekologa.

Koszty są większe, jednakże rozłożone na kilka lat. Stanowi drugą najbardziej skuteczną metodę antykoncepcji.

• Plastry antykoncepcyjne – zmienia się je co 7 dni, przez co musimy nieustannie pamiętać o ich przyklejeniu. Po 3 tygodniach należy zrobić siedmiodniową przerwę, aby wystąpiło krwawienie. Plastry antykoncepcyjne dostępne są wyłączenie na receptę. Mogą powodować nieprzyjemne  działania niepożądane , tj. m.in. bóle głowy, tkliwość piersi, bolesne krwawienia czy zwiększenie masy ciała.

Jest to dość skuteczna metoda, jednakże niosąca za sobą sporo nieprzyjemnych dolegliwości.

Tabletki antykoncepcyjne – uważane są za jedne z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Jeżeli jednak chodzi o bezpieczeństwo – nie jest ono takie samo dla wszystkich. Warto wiedzieć, że wyróżniamy dwa rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: jednoskładnikowe i dwuskładnikowe. Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe zawierają dwa rodzaje żeńskich hormonów, tj. syntetyczny progestagen oraz syntetyczny estrogen. Estrogen zawarty w dwuskładnikowych tabletkach antykoncepcyjnych bywa przyczyną występowania u kobiet nieprzyjemnych objawów, takich jak bóle głowy, migreny, wrażliwość piersi, zmiany nastroju czy przyrost wagi, a przede wszystkim – zwiększamy ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowej.  

Dla kobiet z grupy ryzyka alternatywę stanowią jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne – bez estrogenu. O tym, jaką tabletkę powinna przyjmować kobieta decyduje lekarz ginekolog – po wykonaniu odpowiednich badań i wywiadzie.

Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych szacuje się na 99%, ale przez  działania niepożądane aż 33% kobiet rezygnowało z tej metody zapobiegania ciąży. Powstanie nowego preparatu – jednoskładnikowego, równie skutecznego, a bezpieczniejszego jest odpowiedzią na tę statystykę.

Kobietom, które palą papierosy nie jest zalecana antykoncepcja dwuskładnikowa (z estrogenem i progestogenem). Dlaczego tak jest? Na początku wyjaśnijmy, czym jest estrogen i dlaczego ma takie znaczenie dla naszego organizmu.

Estrogen to żeński hormon płciowy. Jego prawidłowy poziom zapewnia występowanie miesiączki oraz pozwala kobietom zajść w ciążę. Odpowiada za: gospodarkę lipidową i wapniową, poprawia przyswajanie i syntezę białek wiążących inne hormony, zwiększa krzepliwość krwi i przyrost komórek endometrium oraz nabłonka piersi.

Nadmiar estrogenów niesie za sobą ryzyko wystąpienia zakrzepów, ale też udarów, zawałów czy zatorów płucnych. Estrogeny mają wpływ na tworzenie się nowotworów endometrium czy piersi. Dodatkowo odpowiadają za wzrost wagi, migreny i zatrzymanie wody w organizmie.

Te efekty uboczne zażywania estrogenu w połączeniu ze skutkami, jakie niesie za sobą palenie papierosów (m.in. wpływ na układ krążenia), w przypadku pacjentki palącej powoduje wykluczenie dwuskładnikowej antykoncepcji doustnej, o czym powinien zdecydować ginekolog na podstawie wywiadu i badań.

Dla kobiet palących zdecydowanie bezpieczniejsze są tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe. Nie zawierają one estrogenu, który może mieć tak negatywny wpływ na organizm. Współczynnik Pearla dla tabletki jednoskładnikowej zawierającej nowoczesny progestagen wynosi 0,73–0,93. Ta tabletka może być bezpiecznie stosowana przez wszystkie kobiety z grupy ryzyka, które mają przeciwskazania do zażywania estrogenu.

Więcej na ten temat: Antykoncepcja dla palących – czy jest bezpieczna?  

Palenie papierosów nie wpływa na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Może jednak potęgować  działania niepożądane  i prowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia powikłań. Z tego względu kobietom, które palą nikotynę poleca się jednoskładnikową antykoncepcję hormonalną. Jest ona bowiem rozwiązaniem bezpieczniejszym – zmniejsza ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej , i co również ważne – wysoce skutecznym.