Selen: cudowna broń czy ryzyko? Co należy wiedzieć
Selen to pierwiastek śladowy, którego nasz organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie. A tymczasem co najmniej 25 enzymów potrzebuje selenu do swojej pracy. Między innymi peroksydaza glutationowa. Jej zadaniem jest rozkładanie szkodliwego nadtlenku wodoru i tym samym ochrona przed wolnymi rodnikami. Z drugiej strony nadmiar selenu również działa niekorzystnie.
Niedobór selenu ma bardzo niespecyficzne objawy. Może manifestować się zmęczeniem, wypadaniem włosów, łuszczącą się skórą, osłabieniem mięśni i zaburzeniami czynności wątroby.
Nie potwierdzono jednak, aby miał wpływ na rozwój choroby Alzheimera, Parkinsona czy stwardnienia rozsianego.
Najprawdopodobniej cierpisz na niedobór selenu, jeżeli:
-
Odżywiasz się bardzo niezdrowo lub jesteś na restrykcyjnej diecie wegańskiej
-
Pijesz bardzo dużo alkoholu
-
Jesteś osobą dializowaną
-
Przyjmujesz pokarmy przez sondę
-
Nerki nie pracują prawidłowo
-
Chorujesz na nieswoiste zapalenia jelit
Najlepsze naturalne źródła selenu to:
wołowina, cielęcina, kurczak, śledź, homar, tuńczyk, karmazyn, pstrąg, żółtko jaja, orzechy brazylijskie, produkty kokosowe, sezam, rośliny strączkowe, czosnek, borowiki, proso i zboża pełnoziarniste.
Lecznicza moc selenu:
-
Wzmacnia układ odpornościowy
-
Jest konieczny do prawidłowej pracy tarczycy
-
Poprawia nastrój
-
Obniża ryzyko zachorowania na raka
Selen a cukrzyca
Aktualnie trwa spór o selen. Badania dają częściowo sprzeczne wyniki. Selen jest rzeczywiście istotny dla tarczycy i prawdopodobnie może również przeciwdziałać chorobom nowotworowym. Jednak badanie z udziałem 1200 osób wykazało, że jeżeli w organizmie jest nadmiar selenu, wzrasta tym samym ryzyko zachorowania na cukrzycę (Goodman i inni: Selenium Supplements May Increase Risk for Type 2 Diabetes. Medscape, 1 marca 2012).
Określ swój poziom selenu
Określenie poziomu selenu w organizmie to specjalistyczne badanie, które wykonuje się pobierając krew i określając poziom selenu w surowicy lub osoczu. Koszt takiego badania wynosi kilkadziesiąt złotych. Prawidłowe wartość selenu u osoby dorosłej wahają się w zależności od płci i wieku, dlatego wartości referencyjne muszą być dopasowane do pacjenta.
Wniosek
Nie dajmy się zwariować. Polacy co prawda są społeczeństwem z tendencją do niskiej zawartości selenu w organizmie, ale też na tę chwilę sytuacja ta nie jest niepokojąca. W żadnym wypadku nie wolno przedawkować selenu, gdyż może się to stać bezpośrednią przyczyną zatrucia. Maksymalna dawka dzienna tego pierwiastka wynosi 350 µg. Suplementuj selen w sposób nieprzerwany nie dłużej niż 12 miesięcy. Potem zrób rok przerwy. Jeśli zdrowo się odżywiasz, na pewno dostarczasz sobie wystarczającej ilości tego pierwiastka.
