Szkodliwy dla zdrowia stres

  „Jestem totalnie zestresowany” – zdanie to w dzisiejszych czasach przestało być zarezerwowane tylko dla menadżerów wysokiego szczebla. Podczas gdy kiedyś stres dotykał tylko osoby na najwyższych stanowiskach, dzisiaj stał się problemem prawie każdego człowieka. Około 25% wszystkich Polaków odczuwa go długofalowo. Fizyczne konsekwencje chronicznego stresu początkowo wydają się całkowicie niegroźne, jednak z biegiem czasu mogą stanowić prawdziwe ryzyko dla twojego zdrowia. Każdego dnia jesteś pod presją i musisz wykonywać określone zadania. Wieczorem myślisz wciąż, co musisz zrobić kolejnego dnia. W końcu negatywne skutki tego stresu stają się widoczne: w twojej głowie pojawia się karuzela myśli – nawet w nocy, kiedy leżysz w łóżku. Źle śpisz lub w ogóle nie możesz spać. Pojawiają się skurcze mięśni, bóle głowy i karku. Twój organizm wydziela hormony stresu, które mogą prowadzić do depresji, zawału serca i udaru mózgu.

Oczywiście stres wcale nie jest z założenia zły – właściwie to nawet trochę go potrzebujemy. Stres daje bowiem ciału energię, napędza nas i pozwala uczyć się nowych rzeczy. Dzięki stresowi możemy pełni energii wykonywać swoje codzienne zadania, a potem z zadowoleniem odpoczywać. Czujemy dumę z siebie, ponieważ coś udało nam się osiągnąć. Taki pobudzający stres to stres pozytywny, tzw. eustres.

Jeżeli presja w twoim życiu zabiera ci również fazę odpoczynku, to mowa o stresie negatywnym, który może szkodzić twojemu zdrowiu. Określamy go wówczas mianem dystresu. Nadmiar stresu prowadzi do wydzielania przez organizm tak zwanych AGE. Jest to skrót od „zaawansowane produkty glikacji białek”. Powstają one w wyniku reakcji pomiędzy cukrem we krwi a białkiem. To wyjątkowo ciągnąca się lepka masa. Osadza się ona na twoich naczyniach krwionośnych i łączy tam z ich ścianami komórkowymi. Wypływa to wielorako negatywnie na twoje zdrowie: zwęża naczynia krwionośne, sprzyja powstawaniu agresywnych wolnych rodników i znacznie przyśpiesza starzenie się komórek organizmu. Naukowcy odkryli, że te AGE przyczyniają się również do pojawienia się takich chorób, jak cukrzyca, miażdżyca tętnic, demencja, impotencja czy udar mózgu.

Kolejnym problemem jest wydzielanie pod wpływem stresu pewnych hormonów. Samo ich wydzielanie nie stanowi problemu dla twojego ciała. Ich rozkład jest możliwy dzięki ruchowi. Jednak większości z nas tego ostatniego brakuje. Dlatego takie hormony jak adrenalina czy kortyzol pozostają wciąż w naszych organizmach. Na dłuższą metę prowadzi to do chorób.

Kolejne negatywne skutki dystresu:

- Stres blokuje twoją umiejętność myślenia, co o około 1/3 pogarsza twoją pamięć w porównaniu z ze stanem, gdy jesteś zrelaksowany.

- Stres podwyższa ciśnienie krwi.

- Powoduje podniesienie się ilości tłuszczów we krwi.

- Hormon stresu – kortyzol – osłabia układ odpornościowy.

- Cukrzyca i nadwaga dotyka bardziej ludzi zestresowanych niż spokojnych i zrelaksowanych.

- Hormony stresu niszczą określony obszar w mózgu. Na dłuższą metę prowadzi to do chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera.

- Stres uszkadza ściany naczyń krwionośnych, w wyniku czego tworzą się tam pęknięcia. Ponadto w wyniku stresu dochodzi do wydzielania tak zwanych cząsteczek adhezyjnych, które sprzyjają przyklejaniu się składników krwi do tych miejsc. Naczynia zwężają się i znacznie zwiększa się ryzyko zawału serca.

Co jest najbardziej niebezpieczne w negatywnym stresie? Reakcje fizyczne na stres utrzymują się przez długi czas, nawet gdy sytuacja stresowa już dawno minęła. Trudno się po prostu od niej odłączyć. Czas, przez jaki stres wciąż obciąża organizm, można zmierzyć. Należy w tym celu określić po prostu poziom hormonu stresu, kortyzolu, w twoim organizmie. Jest on podniesiony nie tylko wtedy, gdy znajdujesz się pod wpływem nagłego stresu. Jeśli masz za sobą stresujący tydzień, jego wartość będzie podwyższona również przez weekend – nawet jeśli nie musisz pracować i możesz się zrelaksować. Jednak wystarczy tylko myśl o najbliższym poniedziałku, był poziom tego hormonu stresu znowu poszybował do góry.

Nie każdy człowiek reaguje na stres tak samo. Istnieją osoby, które wydają się na niego odporniejsze od innych. I rzeczywiście, istnieje coś takiego, jak wyuczony spokój. Kto taką umiejętnością dysponuje, rzadko odczuwa zazdrość, gniew czy wściekłość. Nie cechuje się zatem właściwościami, które prowadzą do pojawienia się stresu i podwyższają ryzyko zawału serca o 250%. Ale jak stać się takim człowiekiem? Podstawy tego wypracowujemy już w dzieciństwie. Osoby takie już w dzieciństwie nie były traktowane z przesadną delikatnością. Musieli oni mierzyć się z drobnymi wyzwaniami, nie chroniono ich przed rozczarowaniami oraz przeżyli sytuacje, które ich przeraziły. Tak więc osoby, które przykładowo jako dziecko spadły z drzewa, są bardziej odporne na stres w porównaniu z tymi, którym rodzice zabraniali się na drzewo wspinać – bo przecież mogliby spaść.

Czy to oznacza, że już teraz, kiedy jesteśmy dorośli, nie mamy szans na większe uodpornienie na stres i tankowanie nowej energii? Na całe szczęście tak nie jest. Również w późniejszym wieku można aktywnie chronić się przed stresem. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest zaopatrzenie się w substancje witalne, które nas naładują nową energią. Drobne ćwiczenia pozwolą zachować sprawność i przyniosą nowe siły. Nie może jednak również brakować wolnych chwil – to także pozwala obudzić nową chęć do życia. Szczegóły znajdziesz w niniejszym wydaniu specjalnym naszego magazynu.